Spis treści:
- Czym jest stres i jak się objawia?
- Co wywołuje stres w święta?
- Z rodziną dobrze tylko na zdjęciu?
- Jak przetrwać święta – jak sobie poradzić ze stresem.
- Bibliografia.
Święta Bożego Narodzenia – czas, który kojarzy się ze śniegiem, rodzinną atmosferą i domowym ciepłem. Przynajmniej w teorii, bo w praktyce dla wielu osób okres ten wiąże się ze stresem, rozpoczynającym się na długo przed Wigilią. Jak przetrwać święta? Zapraszamy do dalszej części.
1. Czym jest stres i jak się objawia?
Stres to taka relacja między człowiekiem a jego otoczeniem, którą subiektywnie ocenia jako obciążającą. Związany jest z poczuciem, że sytuacja przekracza zasoby do radzenia sobie. Różnimy się zarówno pod kątem oceny bodźców jako stresogennych, jak i reakcji na nie. Najczęściej jednak zjawisko to wiąże się z:
- kołataniem serca;
- przyśpieszonym tętnem;
- zaburzoną koncentracją uwagi;
- uczuciem napięcia w ciele;
- poceniem się;
- wystąpieniem suchości w jamie ustnej;
- zaburzoną zdolnością do logicznego myślenia i wypowiadania się;
- rozdrażnieniem.
2. Co wywołuje stres w święta?
Przygotowania do Bożego Narodzenia zwykle rozpoczynają się wcześniej niż same święta – intensywnie planujemy całą uroczystość, robimy listy zadań, kupujemy i pakujemy prezenty. Wiąże się z tym spora presja czasu, ponieważ te wszystkie wyzwania trzeba pogodzić z innymi, codziennymi obowiązkami, często kosztem własnego czasu na odpoczynek.
Dużą trudnością jest także presja narzucana sobie, w pogoni za pewnym ideałem, który często jest niemożliwy do osiągnięcia. Wszelkie niepowodzenia i odstępstwa od planu traktowane są jako osobista porażka, co obniża poczucie własnej wartości i wywołuje frustrację.
Stresująca jest też ilość wydatków. Niektórzy biorą nadgodziny w pracy, aby móc urządzić wystawne święta, a jeszcze inni decydują się na tzw. „chwilówki”. Pieniądze są również często powodem kłótni małżeńskich, a brak wsparcia od partnera/ ki dodatkowo zwiększa stres w święta.
3. Z rodziną dobrze tylko na zdjęciu?
Rodziny się nie wybiera i nawet jeśli w codziennych warunkach relacje oceniane są jako dobre, to pod wpływem okoliczności mogą one ulec pogorszeniu. Szczególne wydarzenia wzbudzają w nas intensywne emocje, a tam gdzie w grę wchodzi presja czasu i konieczność pogodzenia różnych światopoglądów, może pojawić się konflikt. Niestety skutkiem jest przykra atmosfera w domu i wymuszone, sztuczne uśmiechy przy wigilijnym stole. Dla wielu osób stres w święta wywołuje także dłuższe spotkanie z osobami, z którymi nie ma się regularnego kontaktu. Często muszą się mierzyć z niewygodnymi pytaniami o życie prywatne. Z jednej strony kultura osobista wymaga, aby udzielić odpowiedzi, z drugiej zaś, pojawia się wewnętrzny opór przed dzieleniem się swoimi sprawami.
4. Jak przetrwać święta – jak sobie poradzić ze stresem?
Przygotuj się – dobre nastawienie to podstawa. Zastanów się, co wywołuje stres w święta i jak realnie możesz temu zaradzić. Jeśli są sytuacje, na które nie masz wpływu (np. pytania ze strony rodziny o Twoje życie), to warto wcześniej przygotować sobie na nie odpowiedzi.
Pamiętaj, że nie musi być idealnie, aby było wspaniale – w święta chodzi o spędzenie przyjemnego czasu z najbliższymi. Nie pozwól, aby drobnostki odebrały Ci radość, ponieważ nie ma możliwości, aby dopracować każdy detal.
Postaraj się znaleźć czas tylko dla siebie – regeneracja jest bardzo ważna. Wyznacz sobie czas, w którym nie myślisz o przygotowaniach, a skupiasz się na swoich potrzebach. Będziesz mieć wyższy poziom odporności psychicznej oraz energii, dzięki temu stres w święta będzie mniejszy.
Zaplanuj wydatki – chcąc zapewnić sobie i bliskim uroczyste święta łatwo jest dać się ponieść emocjom podczas zakupów. Jednak nadprogramowe wydatki mogą okazać się dużym obciążeniem. Nie zawsze cena czy rozmiar prezentu ma znaczenie, a często bardziej cieszą nas rzeczy podarowane od serca.
Nie tłum emocji – nie ma złych i dobrych emocji, a tłumienie naszych stanów może prowadzić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Nie masz wpływu na swoje emocje, jednak masz wpływ na sposób, w jaki je wyrażasz. Postaraj się, aby przy okazji niechcący nie zranić uczuć bliskich osób.
Nie musisz spędzać świąt samotnie – niestety nie każdy ma to szczęście, że może spędzić ten czas w gronie rodziny. Jednak nie musisz udawać, że święta nie istnieją lub pogrążać się w smutku. Wiele osób jest w tej sytuacji, więc może warto poszukać towarzystwa poza rodziną. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest również zaangażowanie się w wolontariat, dzięki czemu zyskasz towarzystwo oraz zrobisz dobry uczynek.
5. Bibliografia
- Clayton, M (2008). Zarządzanie stresem. Warszawa: Edgar
- Kaczmarska, A., Curyło-Sikora, P. (2016). Problematyka stresu – przegląd koncepcji. Instytut Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Hygeia Public Health, 51(4): 317-321
- Wheller, C. (2016). Pokonaj stres. 10 sprawdzonych metod, Gdańsk: GWP
